Bierke

Ze was zo iemand die bijna dagelijks een glas water om stootte. Als ze een beetje appelmoes op haar bord wilde gieten, stroomde steevast de hele pot op haar bord en in haar kleine teen zat allang geen gevoel meer door de onplezierige ontmoetingen met tafelpoten. Dat de zwarte katten uit de wijk haar oprit inmiddels als hangplek gebruikten, zal wel toeval zijn geweest. Maar dat haar buren de straatprijs van de Postcodeloterij wonnen, was de druppel. Ze wilde iets doen waar ze gelukkig van werd.

Zo kwam het dat ze op die bewuste dag in de trein stapte naar Brouwerij Dockum. Dit zou háár ding worden. Ze zou een blond biertje brouwen waarmee ze naam zou maken. IJverig ging ze aan de slag met gerst, Centennnialhop, Cashmerehop, water, sinaasappelschil… Ze zou bijna vergeten dat ze over het algemeen weinig capabel was. Toen ze het bakje hop genadeloos in de tank liet vallen begon het weer te dagen. Ach, wat kon het schelen. Dit was háár Bierke. Dat ze per ongeluk een IPA brouwde hoeft niemand te weten.

Maar een kapot kompas zorgde voor een hele andere eindbestemming: Friesland. Dokkum om precies te zijn. Daar overviel zijn heimwee naar Rome hem en besloot Bonnie Prince Charles het enige product van waarde dat hij bij zich had voor water en een werkend kompas te ruilen. Zo kwam de hop in handen van een blonde Fries, die geen idee had wat-ie ermee moest. Hij riep z’n buurman erbij en vertelde over de ogenschijnlijk uitgedroogde blaadjes die hij nu in zijn bezit had en die, als hij de man waarmee hij ruilde mocht geloven, in vloeibare vorm flink geld waard waren. Dat nieuws verspreidde zich als een lopend vuurtje onder de dorpelingen, die allemaal wel wilden helpen.

Een paar dagen later boog het duo zich samen met een bakker, marktkoopman en boer over een waterput. Dit was hét moment. Hun moment. Er was hop, gist, water en… een sinaasappel. Hoe het ding in het biermengsel belandde, heeft niemand ooit verstaan. De blonde zwetsers lustten het door hun gebrouwen drankje maar wat graag. Maar als je je afvraagt waar die subtiele, fruitige smaak in dit Bierke vandaan komt: de sinaasappel van de marktkoopman.

Het was de beerput aan de Mutanabbi-straat die Omars leven compleet veranderde. Met het stenen muurtje eromheen leek het iets weg te hebben van een wensput. Of voor sommigen, een perfect alternatief voor een openbaar toilet. Hij had het vaak genoeg met eigen ogen gezien. Maar de put? Die was verbazingwekkend schoon. Magisch vond hij het. En dus gooide hij er wekelijks een kwartje in, voor goed geluk. Maar rijkdom en geluk waren niet voor Omar weggelegd. Althans, dat was wat hij dacht.

Ook nu kon hij het weer niet laten. Luid geklingel klonk toen hij het muntje erin wierp. Felle lichtflitsen uit de put volgden. Een gegraveerde aardewerken pot met een puntige bodem kwam omhoog. Zo’n typische amphora, nog uit de tijd van de Soemeriërs. De inhoud? Goud water. Met een geurcombinatie van sinaasappel en iets… bitters. De onwetendheid wekte nieuwsgierigheid. En dus nam hij het mee naar huis.

Zijn lippen eraan zetten durfde hij niet, maar de geur inspireerde hem. Het was tijd. Tijd om zijn eigen drankje te brouwen. Een imperium op te bouwen. Niet in Bagdad, de plek waar hij bekend stond als putjesschepper. Nee, dit vereiste een nieuwe start. Met al zijn spaargeld kon hij een ticket kopen naar Europa. Enkel de amphora had hij op zak, toen hij in Friesland eindigde. De plek waar Omars gouden water nu bekend staat als Bierke.

Zijn ouders wuifden het weg. Hij zou er wel overheen groeien. Hadden ze Taco écht gekend, dan hadden ze geweten dat hij er niet van hield als dingen ergens overheen groeien.

Op zijn achttiende verjaardag vond zijn vader het tijd voor een goed gesprek. De oude man klopte aan bij de tienerkamer met de John Deere-posters op muur. “Zoon,” zei hij, “wie maaien wil, moet zaaien.” In de hoop om Taco’s pad te veranderen, overhandigde hij hem een pot met daarin een minuscuul Centennial-hopplantje.

Zo sterk als Taco’s verlangen om gras te maaien, zo sterk bleek het kleine plantje. En toen het metershoog geworden was, was Taco ervan gaan houden. Hij stak die liefde in elk stekje dat hij van de moederplant haalde. En die stekjes verzorgde hij tot ze hun moeder ontgroeiden. Zo kwam het dat Taco eigenaar werd van Europa’s grootste hopvelden. Met Centennial- en Cashmerehop van diezelfde velden wordt nu ons frisse blonde Bierke gebrouwen. En Taco? Die werd er zo schatrijk van dat hij de hele dag nog maar één ding kan doen: grasmaaien.

Ze stond te roeren in de ketel die ene nacht, zoals ik haar al vaker had zien doen. “Kom binnen, jongen”, zong ze. “Het hart, is het ’t niet?” Ik knikte. Het was het hart. Gestolen door Jikke, maar ik durfde het hare niet te veroveren. Moed, dat was wat ik nodig had. Met haar vingers gleed ze langs de potjes. Haar ringen tikten een melodie van vroeger. Bij het laatste, kleinste potje aarzelde ze. Centennial stond er in keurig schoonschrift. “Goed, een paar korrels dan.” Bitter en zoet leken elkaar te vinden in die grote ketel; de zomer kriebelde in mijn neus. “Een flesje voor jou en een flesje voor Jikke. Wees er zuinig mee.”

74 jaar bleven we samen, Jikke en ik. Heus, we hadden het wel eens moeilijk. Maar altijd was er ’t flesje dat alles vervaagde en verzachtte, verzoende en verlichtte. We overleefden alles en iedereen. Zoals Aaltje had gedaan. “Hekserij” zeiden ze destijds in mijn kringen; magie als je het mij vraagt. Alleen zij die geloven in het onvoorstelbare, vinden hun weg naar het laatste, kleinste potje. Alleen zij die geloven in wonderen, maken kans op Aaltje’s betovering.

Alewife Aaltje, in 1573 beticht van maleficia en in 1574 ter dood gebracht op de brandstapel. Aaltje’s nalatenschap is in 2022 in ere hersteld door dit Bierke.